Πλαστικός κίνδυνος: Ο σιωπηλός δολοφόνος της θαλάσσιας ζωής

Σύμφωνα με το Fauna & Flora (2024), εκτιμάται ότι 100.000 θαλάσσια θηλαστικά σκοτώνονται από το πλαστικό κάθε χρόνο, καθώς 12,7 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού εισέρχονται στα νερά των ωκεανών κάθε χρόνο. Αυτή η ζοφερή εικόνα υποδεικνύει μια επικείμενη περιβαλλοντική κρίση με εκτεταμένες συνέπειες τόσο για τη θαλάσσια ζωή όσο και για τη ζωή στον πλανήτη γενικότερα.

Όλοι γνωρίζουμε ότι το πλαστικό έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης ζωής, το οποίο βρίσκεται παντού, από την πιο απλή συσκευασία μέχρι τις πιο περίτεχνες συσκευές. Είναι ανθεκτικό και ευπροσάρμοστο, χαρακτηριστικά που έχουν σοβαρές συνέπειες, καθώς το πλαστικό είναι βιοδιασπώμενο υλικό, σε αντίθεση με τα οργανικά, και παραμένει στο περιβάλλον για εκατοντάδες χρόνια, επιτρέποντάς του να βρίσκεται σε όλο τον κόσμο, από τους βαθύτερους ωκεανούς μέχρι τους πάγους της Αρκτικής.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η πλαστική ρύπανση επηρεάζει αρνητικά τη θαλάσσια ζωή βαθιά και με διάφορους τρόπους. Πιο συγκεκριμένα:

– Κατάποση: Είναι σύνηθες για τα θαλάσσια ζώα να μπερδεύουν το πλαστικό με την τροφή τους. Για παράδειγμα, οι θαλάσσιες χελώνες συχνά μπερδεύουν τις πλαστικές σακούλες με τις μέδουσες, οι οποίες αποτελούν μια από τις κύριες πηγές τροφής τους. Καταπίνοντας πλαστικό, το πεπτικό τους σύστημα παθαίνει απόφραξη, οδηγώντας σε υποσιτισμό και, ενδεχομένως, σε θάνατο.

– Εμπλοκή σε  δίχτυα και άλλα πλαστικά: Πολλά θαλάσσια θηλαστικά, όπως φώκιες και δελφίνια, βρίσκονται μπλεγμένα σε πλαστικά απορρίμματα, όπως δίχτυα αλιείας ή δαχτυλίδια six-pack. Η εμπλοκή σε πλαστικό μπορεί να τους προκαλέσει σοβαρούς τραυματισμούς, περιορίζοντας τις κινήσεις τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πνιγμό ή θάνατο από ασιτία.

– Μόλυνση από χημικές ουσίες: (BPA) και φθαλικές ενώσεις, οι οποίες είναι επιβλαβείς όταν διαρρέουν στο νερό. Τα χημικά αυτά μπορούν να απορροφηθούν από τα θαλάσσια ζώα, οδηγώντας σε ορμονικές διαταραχές, αναπαραγωγικά ζητήματα και αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ασθενειών.

– Καταστροφή οικοτόπων: Τα πλαστικά επηρεάζουν συχνά τους θαλάσσιους βάλτους και τους κοραλλιογενείς υφάλους, που αποτελούν ζωτικούς βιότοπους για διάφορα θαλάσσια ζώα. Ως αποτέλεσμα, τα οικοσυστήματα αυτά αντιμετωπίζουν υποβάθμιση, οδηγώντας σε απώλεια και κατάρρευση της βιοποικιλότητας.

Επιπλέον, η ανθρώπινη ζωή απειλείται από την πλαστική ρύπανση της θαλάσσιας ζωής, δεδομένου ότι πολλές κοινότητες βασίζονται στον ωκεανό για τροφή, βιοπορισμό και αναψυχή. Η ρύπανση των υδάτων μαζί με τα μολυσμένα θαλασσινά που προκαλούνται από τα πλαστικά μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας μέσω της παρουσίας μικροπλαστικών στην τροφική αλυσίδα, η έκταση των οποίων βρίσκεται επί του παρόντος υπό έρευνα.

Ορισμένες πιθανές λύσεις για το ζήτημα της ρύπανσης των ωκεανών από πλαστικό περιλαμβάνουν:

1. τη μείωση της χρήσης πλαστικών προς όφελος της χρήσης επαναχρησιμοποιήσιμων υλικών,
2. τη βελτίωση της διαχείρισης των απορριμμάτων, ώστε να αποφευχθεί η είσοδος πλαστικών στον ωκεανό,
3. την αυξημένη ευαισθητοποίηση και γνώση σχετικά με τις επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης, όπως το πρόγραμμα RESCUE, και
4. τη δημιουργία πολιτικών που ρυθμίζουν την παραγωγή και την κατανάλωση πλαστικών.

Έτσι, η κατανόηση της σημασίας της κατάστασης και η λήψη προληπτικών μέτρων για τη μείωση της χρήσης πλαστικών και των απορριμμάτων είναι οι μόνοι τρόποι για να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον χωρίς πλαστικά για τους ωκεανούς και ολόκληρο τον πλανήτη.

Μάθετε περισσότερα για το πώς τα πλαστικά επηρεάζουν τη θαλάσσια ζωή επισκεπτόμενοι την πλατφόρμα RESCUE: https://rescue.erasmus.site/courses/module-3-effects-of-plastic-use-on-marine-life/