Υποθέμα 3: Τύποι πλαστικών – ποιοι είναι ασφαλείς και ποιοι πρέπει να αποφεύγονται;

πηγή

Τα πλαστικά μπορεί να φαίνονται αδρανή, αλλά οι χημικές ουσίες που περιέχουν δεν είναι, καθώς δεν είναι στενά συνδεδεμένες με το υλικό, πράγμα που σημαίνει ότι εκπλένονται εύκολα, ιδίως όταν εκτίθενται σε θερμότητα. Οι δύο πιο ανησυχητικοί τύποι χημικών ουσιών στα πλαστικά είναι οι φθαλικές ενώσεις και οι δισφαινόλες, που συνήθως προστίθενται στα πλαστικά για να τα κάνουν εύκαμπτα και μαλακά (New York Times, πηγή). Υπάρχουν τύποι πλαστικών που είναι ασφαλείς για την ανθρώπινη υγεία και φιλικοί προς το περιβάλλον;

Χρησιμοποιούμε τη λέξη πλαστικό για να αναφερθούμε σε δεκάδες διαφορετικούς τύπους πλαστικού. Μπορούν να ταξινομηθούν με βάση διάφορα κριτήρια, συμπεριλαμβανομένης της χημικής δομής, των ιδιοτήτων, της προβλεπόμενης χρήσης, της δυνατότητας ανακύκλωσης ή της βλαβερότητας για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν επτά κύριοι τύποι πλαστικών (πηγή).

1 – PET (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο) – είναι ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς των πλαστικών, ένα υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν παντού. Χρησιμοποιείται στην παραγωγή συσκευασιών τροφίμων και ποτών, επειδή είναι ελαφρύ και προστατεύει καλά από την εισροή οξυγόνου. Παρόλο που το ΡΕΤ είναι εγκεκριμένο για επαφή με τρόφιμα, δεν είναι απολύτως ασφαλές για την υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι το πλαστικό ΡΕΤ απελευθερώνει μικροθρεπτικά συστατικά που διαταράσσουν το ανθρώπινο ενδοκρινικό σύστημα και απελευθερώνει δυνητικά καρκινογόνο αμμώνιο (πηγή).

2 – HDPE (πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας) – είναι ένας από τους ασφαλέστερους τύπους πλαστικού, που χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή παιδικών παιχνιδιών, μπουκαλιών γάλακτος, δοχείων τροφίμων ή μεμβρανών. Είναι πυκνότερο, ισχυρότερο και παχύτερο από το ΡΕΤ και οι συσκευασίες που κατασκευάζονται από αυτό είναι ανακυκλώσιμες  (πηγή).

3 – PVC (χλωριούχο πολυβινύλιο) – λόγω της πολύ υψηλής τοξικότητάς του, η χρήση του PVC στη βιομηχανία τροφίμων έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Χρησιμοποιείται συχνότερα για την παραγωγή δομικών στοιχείων όπως σωλήνες, παράθυρα, μονώσεις καλωδίων, συσκευασίες απορρυπαντικών και ιατρικά εξαρτήματα. (πηγή).

4 – LDPE (πολυαιθυλένιο χαμηλής πυκνότητας) – είναι φθηνό και εύκολο στην επεξεργασία και σχετικά ασφαλές για την υγεία, αν και λιγότερο από το HDPE. Χρησιμοποιείται συχνότερα στις βιομηχανίες τροφίμων και στην ιατρική. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή σάκων, σακουλών, συσκευασιών από φύλλο αλουμινίου, ποτηριών για ζεστά και κρύα ποτά, καπακιών για δοχεία και μπουκαλιών με δυνατότητα συμπίεσης, όπως η κέτσαπ (πηγή).

5 – PP (πολυπροπυλένιο) – θεωρείται το ασφαλέστερο για τον ανθρώπινο οργανισμό. Είναι επίσης αρκετά άκαμπτο και ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για τον κλάδο της εστίασης. Χρησιμοποιείται συχνότερα στην παραγωγή συσκευασιών τροφίμων και ποτών, καπακιών μπουκαλιών, δοχείων για φακούς επαφής και προϊόντων υγιεινής. (πηγή).

6 – PS (πολυστυρένιο) – χρησιμοποιείται για την παραγωγή απομιμήσεων κοσμημάτων, αποχρώσεων λαμπτήρων ή οικιακών συσκευών, αλλά πιο συχνά κατασκευάζεται από πολυστυρένιο και χρησιμοποιείται κυρίως στον κατασκευαστικό κλάδο. Το πλαστικό PS είναι τοξικό και δεν πρέπει να συναντά τρόφιμα, ιδίως με θερμές και όξινες ουσίες. Επιπλέον, αυτός ο τύπος πλαστικού είναι πολύ επιβλαβής για το περιβάλλον, επειδή τείνει να διασπάται σε μικρές μπάλες που εξαπλώνονται εύκολα και καταλήγουν σε ποτάμια, θάλασσες και ωκεανούς, όπου επιπλέουν ως μικροπλαστικά (πηγή).

7 – ΑΛΛΑ πλαστικά – συνήθως αναφέρονται με το γράμμα Ο. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει όλα όσα δεν εντάσσονται στις άλλες κατηγορίες. Υπάρχουν τόσο τα πλαστικά που είναι επικίνδυνα σε επαφή με τρόφιμα, που περιέχουν δισφαινόλη Α, όσο και τα ασφαλή για την υγεία, Tritan χωρίς BPA (πηγή).

Παρόλο που η ίδια η παραγωγή του πλαστικού επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον, είναι μύθος να λέμε ότι όλα τα είδη πλαστικού είναι κακά. Ορισμένα πλαστικά, όπως το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET), το πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (2-HDPE) και το πολυπροπυλένιο (5-PP), εκτός του ότι κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη, είναι ακίνδυνα για τον οργανισμό μας και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν πολλές φορές, χάρη στα οποία συμβάλλουν στη μείωση της κατανάλωσης και της παραγωγής των πιο επιβλαβών πλαστικών και εκείνων που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν (πηγή).