Υποθέμα 3: Σήμανση των μικροπλαστικών
Η κατανάλωση πλαστικού και οι επιπτώσεις της στο περιβάλλον απαιτούν άμεση δράση από όλα τα θεσμικά όργανα. Σε αυτή την (κυριολεκτικά) θάλασσα πλαστικών υλικών, τα μικροπλαστικά αποτελούν μεγάλη πρόκληση.
Τα μικροπλαστικά που βρίσκονται στα τσιγάρα, τα καλλυντικά και τα ρούχα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στις θάλασσες και τους ωκεανούς και, κατά συνέπεια, στη χλωρίδα και την πανίδα. Τα οικολογικά σήματα χορηγούνται μόνο σε προϊόντα που τηρούν αυστηρά κριτήρια και είναι ρυθμιζόμενα (κανονισμός ER 66/2010 για το οικολογικό σήμα της ΕΕ). Για παράδειγμα, τα καλλυντικά προϊόντα καθαρισμού τα οποία περιέχουν μικροπλαστικά δεν μπορούν να αποκτήσουν το οικολογικό σήμα της ΕΕ και μόνο τα προϊόντα που περιέχουν αυξημένο ποσοστό ανακυκλωμένων πλαστικών αποκτούν το οικολογικό σήμα Nordic Swan Ecolabel, όπως αναφέρθηκε παραπάνω (Ogunola, 2018).
Ωστόσο, οι ετικέτες χωρίς μικροπλαστικά μεταφέρουν πληροφορίες σχετικά με την περιβαλλοντική συνείδηση των εταιρειών και επιβάλλουν την ιδέα της επικοινωνίας πολιτικών και ηθικών προτιμήσεων μέσω της συνειδητής κατανάλωσης (Misund, 2020). Παρόλο που τα προκλητικά συστήματα πιστοποίησης θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως διακρατικά μέσα για περιβαλλοντικά πρότυπα μέσω της συνένωσης πολλών φορέων και οδηγιών, οι ετικέτες πιστοποίησης για την πρόληψη της ρύπανσης από μικροπλαστικά δεν είναι τόσο αποτελεσματικές όσο οι μέθοδοι διακυβέρνησης από πάνω προς τα κάτω που ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να πληρώνουν περισσότερα για φιλικές προς το περιβάλλον εναλλακτικές λύσεις μέσω κρατικών ρυθμιστικών πλαισίων (Misund, 2020).
Τα μικροπλαστικά έχουν πολλές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στην ανθρώπινη υγεία. Ως εκ τούτου, ο ECHA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων) ανησυχεί για την αφθονία τους και την τρέχουσα συνήθη χρήση τους στην παγκόσμια αγορά παραγωγής. Για τους εν λόγω θεσμικούς εμπειρογνώμονες, τα μικροπλαστικά πρέπει όχι μόνο να έχουν καλύτερη επισήμανση (με τη χρήση των τεχνικών και των κατευθυντήριων γραμμών που περιγράφηκαν προηγουμένως), αλλά και να μειωθεί και να περιοριστεί η χρήση τους (ECHA, 2017[1]).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη έχουν ήδη εγκρίνει ένα σχέδιο κανονιστικής πολιτικής με βάση την έκθεση του ECHA και τη γνώμη των επιτροπών. Η εν λόγω πρόταση εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2023 και θα εξεταστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προτού εγκριθεί οποιοσδήποτε περιορισμός. Ας ελπίσουμε ότι η επισήμανση των μικροπλαστικών δεν θα είναι καθόλου απαραίτητη στο εγγύς μέλλον.