Podtemat 1: Plastikowa Europa?

Zacznijmy od twardych danych. Średnie globalne zużycie tworzyw sztucznych wynosi 45 kg na osobę rocznie, z czego 136 kg na osobę rocznie przypada na Europę Zachodnią (Plastics Insight, 2016). W 2020 r. na świecie wyprodukowano 367 mln ton tworzyw sztucznych, z czego 55 mln ton w Europie, co stanowi 15% światowej produkcji tworzyw sztucznych (Material Economics, 2021). Dynamika produkcji tworzyw sztucznych na naszym kontynencie zaczyna zwalniać. W 2017 roku w Europie wyprodukowano 64,4 mln ton, czyli o 9,5 mln ton mniej niż w 2020 roku. Na całym świecie dynamika wzrostu również uległa tymczasowemu zatrzymaniu w 2020 roku. Liczby mówią same za siebie.

Ze względu na negatywny wpływ na środowisko, Parlament Europejski pod koniec marca 2019 r. przyjął dyrektywę zakazującą sprzedaży produktów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych w Unii Europejskiej (Komisja Europejska, źródło). Dzięki dyrektywie UE w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku produkcja i stosowanie takich produktów z tworzyw sztucznych, jak między innymi pojemniki na żywność, kubki na napoje, plastikowe sztućce, talerze, słomki, chusteczki nawilżane, podpaski higieniczne i filtrowane wyroby tytoniowe, zostaną ograniczone w Unii Europejskiej. Produkty te będą musiały zostać zastąpione biodegradowalnymi alternatywami. Biodegradowalne tworzywa sztuczne to tworzywa sztuczne o innowacyjnych strukturach molekularnych, które mogą być rozkładane przez bakterie pod koniec ich cyklu życia w określonych warunkach środowiskowych. Nie wszystkie biopochodne tworzywa sztuczne są biodegradowalne, podczas gdy niektóre tworzywa sztuczne wytwarzane z paliw kopalnych faktycznie są (źródło).  Ponadto, począwszy od 2025 r., plastikowe nakrętki i wieczka będą dozwolone na rynku tylko wtedy, gdy będą trwale przymocowane do butelek i pojemników. Od 2025 r. wszystkie plastikowe butelki muszą być wykonane w co najmniej 25 procentach z materiałów pochodzących z recyklingu, a od 2030 r. w 30 procentach (Komisja Europejska, 2021, źródło).

źródło

Zakaz składowania tworzyw sztucznych jest poważnym wyzwaniem dla niektórych państw członkowskich UE, zwłaszcza tych, w których występują znaczne opóźnienia i problemy we wdrażaniu dyrektyw UE dotyczących odpadów i w których podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów jest składowanie, takich jak Hiszpania (23 079 929 m³ składowanych odpadów), Francja (17 811 966 m³ składowanych odpadów), Włochy (16 304 852 m³ składowanych odpadów) i Polska (10 034 746 m³ składowanych odpadów) (źródło). Najważniejszymi wydarzeniami w kontekście debaty na temat stanu środowiska w Europie są konferencje IdentiPlast, które są częścią europejskiego programu prowadzonego przez PlasticsEurope (źródło).

Mają one na celu zwiększenie odzysku odpadów z tworzyw sztucznych i doprowadzenie do rezygnacji z ich składowania na wysypiskach. Organizowane są od 1997 roku, początkowo w Brukseli, a od 2010 roku w innych stolicach europejskich. Tematem konferencji IdentiPlast w Wiedniu, „Odpady z tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym”, była wymiana doświadczeń między krajami europejskimi i pozaeuropejskimi, w tym USA, Japonią i Turcją, w celu poprawy i zwiększenia efektywności gospodarowania odpadami z tworzyw sztucznych, zwłaszcza w krajach o nieefektywnej gospodarce odpadami (źródło).