Podtemat 3: Rodzaje plastiku – które są bezpieczne, a których należy unikać?
Tworzywa sztuczne mogą wyglądać na nieszkodliwe, ale chemikalia w nich zawarte nie są, ponieważ nie są ściśle połączone z materiałem, co oznacza, że można je łatwo wypłukać, zwłaszcza pod wpływem ciepła. Dwa najbardziej niepokojące rodzaje chemikaliów w tworzywach sztucznych to ftalany i bisfenole, zwykle dodawane do tworzyw sztucznych, aby uczynić je elastycznymi i miękkimi (New York Times, źródło). Czy istnieją rodzaje tworzyw sztucznych, które są bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i przyjazne dla środowiska?
Używamy słowa plastik w odniesieniu do dziesiątek różnych rodzajów tworzyw sztucznych. Można je klasyfikować w oparciu o różne kryteria, w tym strukturę chemiczną, właściwości, przeznaczenie, możliwość recyklingu lub szkodliwość dla środowiska i zdrowia ludzkiego. Ogólnie rzecz biorąc, istnieje siedem głównych rodzajów plastiku (źródło).
1 – PET (politereftalan etylenu) – jest to niekwestionowany król tworzyw sztucznych, materiał, który może być stosowany niemal wszędzie. Jest stosowany w produkcji opakowań na żywność i napoje, ponieważ jest lekki i dobrze chroni przed wnikaniem tlenu. Mimo że PET jest dopuszczony do kontaktu z żywnością, nie jest całkowicie bezpieczny dla zdrowia. Badania wykazały, że plastik PET uwalnia mikroelementy, które zaburzają ludzką gospodarkę hormonalną i uwalniają potencjalnie rakotwórczy amon (źródło).
2 – HDPE (polietylen o wysokiej gęstości) – to jeden z najbezpieczniejszych rodzajów plastiku, wykorzystywany głównie do produkcji zabawek dla dzieci, butelek na mleko, pojemników na żywność czy folii spożywczej. Jest gęstszy, mocniejszy i grubszy niż PET, a wykonane z niego opakowania nadają się do recyklingu (źródło).
3 – PVC (polichlorek winylu) – ze względu na bardzo wysoką toksyczność, zastosowanie PVC w przemyśle spożywczym zostało ograniczone do minimum. Jest on najczęściej wykorzystywany do produkcji elementów budowlanych, takich jak rury, okna, izolacja kabli, opakowania detergentów i akcesoria medyczne (źródło).
4 – LDPE (polietylen o niskiej gęstości) – jest tani i łatwy w obróbce oraz stosunkowo bezpieczny dla zdrowia, choć mniej niż HDPE. Najczęściej wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym i medycznym. Używa się go do produkcji worków, toreb, opakowań foliowych, kubków na gorące i zimne napoje, pokrywek do pojemników i butelek z możliwością wyciskania, takich jak ketchup (źródło).
5 – PP (polipropylen) – jest uważany za najbezpieczniejszy dla ludzkiego ciała. Jest też dość sztywny i odporny na wysokie temperatury, co czyni go idealnym dla branży gastronomicznej. Najczęściej wykorzystywany jest w produkcji opakowań na żywność i napoje, zakrętek do butelek, pojemników na soczewki kontaktowe i produkty higieniczne (źródło).
6 – PS (polistyren) – jest używany do produkcji sztucznej biżuterii, kloszy lamp lub sprzętu AGD, ale najczęściej jest z niego wykonany polistyren i jest używany zwłaszcza w budownictwie. Plastik PS jest toksyczny i nie powinien stykać się z żywnością, zwłaszcza z ciepłymi i kwaśnymi substancjami. Ponadto ten rodzaj plastiku jest bardzo szkodliwy dla środowiska, ponieważ ma tendencję do rozkładania się na małe kulki, które łatwo się rozprzestrzeniają i trafiają do rzek, mórz i oceanów, gdzie unoszą się jako mikroplastik (źródło).
7 – INNE (inne tworzywa sztuczne) – również oznaczone literą O. Grupa ta obejmuje wszystko to, co nie mieści się w pozostałych kategoriach. Znajdują się tu zarówno tworzywa niebezpieczne w kontakcie z żywnością, zawierające bisfenol A, jak i bezpieczny dla zdrowia, wolny od BPA Tritan (źródło).
Chociaż produkcja plastiku sama w sobie stanowi duże obciążenie dla środowiska, mitem jest twierdzenie, że wszystkie rodzaje plastiku są złe. Niektóre tworzywa sztuczne, takie jak politereftalan etylenu (PET), polietylen o wysokiej gęstości (2-HDPE) i polipropylen (5-PP), oprócz tego, że ułatwiają nam życie, są nieszkodliwe dla naszych ciał i mogą być wielokrotnie wykorzystywane, dzięki czemu pomagają zmniejszyć zużycie i produkcję najbardziej szkodliwych tworzyw sztucznych i tych, których nie można poddać recyklingowi (źródło).