Temat główny

W ciągu ostatnich 70 lat nasza zależność od plastiku bardzo wzrosła i osiągnęła niezrównoważony poziom. Jednak pomimo szkodliwych i negatywnych skutków związanych z nadużywaniem plastiku, jego produkcja i konsumpcja nadal rosną, chociaż plastik nie jest jeszcze odpowiednio utylizowany i poddawany recyklingowi. Zanieczyszczenie plastikiem osiągnęło w ciągu ostatnich kilku dekad ponad 400 milionów ton, co jest niedopuszczalne, zarówno dla zdrowia ludzkiego, jak i dla flory i fauny. Plastik zanieczyszcza siedliska, środowiska naturalne, zmniejsza zdolność ekosystemu do przystosowania się do zmian klimatycznych oraz wpływa na produkcję żywności i dobrostan ludzi.

Rysunek 1 – Źródło: theroundup.org – Plastic Statistics (2022).

Zanieczyszczenie plastikiem to termin odnoszący się do wszystkich odpadów, które nie trafiają do pojemników na śmieci lub na odpowiednie wysypiska, ale trafiają do środowiska. Odpady z tworzyw sztucznych obejmują butelki, pojemniki, torby, pudełka, opakowania i wszystkie inne przedmioty, które są przenoszone do rzek, oceanów, lasów lub parków. Zanieczyszczenie plastikiem jest wynikiem działań człowieka, ale ludzie nie rozumieją w pełni, w jakim stopniu plastik szkodzi i niszczy otaczającą nas florę i faunę. Szacuje się, że każdego roku ponad 12 milionów ton plastiku dostaje się do naszych naturalnych ekosystemów, ale jest to tylko przybliżenie, ponieważ niemożliwe jest ustalenie dokładnej ilości, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę również mikroplastik.

Rysunek  2 – Źródło: Encyclopædia Britannica.

Największym problemem jest to, że plastik nie rozkłada się jak inne materiały, nie ulega biodegradacji, ale najpierw rozpada się na wiele małych kawałków o długości 5 milimetrów zwanych mikroplastikami, a następnie te rozpadają się na nanocząsteczki o wielkości mniejszej niż 0,1 mikrometra. Proces degradacji jest niezwykle długi i czasochłonny, może trwać nawet 1000 lat. Dlatego też, gdy plastik dostanie się do naszych ekosystemów, staje się niebezpiecznym zagrożeniem i wyzwaniem, z którym musimy się zmierzyć, zwłaszcza jeśli nie weźmiemy pod uwagę niesamowitej różnorodności dzikich zwierząt żyjących wokół nas, na które bezpośrednio wpływamy i które niszczymy.

Rysunek  3 – Źródło: theseacleaners.org – Mikrodrobiny plastiku w ludzkiej krwi i płucach: pilna potrzeba badań naukowych.

Rysunek  4 – Źródło: pureh2o.co.uk – Aktualizacja dotycząca mikrodrobin plastiku: wpływ na zdrowie i ostrzeżenia dotyczące żywności i wody.