Podtemat 2: Wpływ zanieczyszczeń plastikiem na florę

Większość badaczy potwierdza, że tworzywa sztuczne i mikrodrobiny plastiku stanowią poważny problem dla flory, ponieważ docierają do gleby i źródeł wody, prowadząc w ten sposób do zmniejszenia liczby gatunków żyjących pod powierzchnią – takich jak roztocza, larwy i inne drobne stworzenia – (Mikrodrobiny plastiku negatywnie wpływają na faunę glebową, ale stymulują aktywność drobnoustrojów: spostrzeżenia z polowego eksperymentu dodawania mikrodrobin plastiku), do posiadania mniej żyznej gleby i ziemi, do uwalniania szkodliwych chemikaliów do gleby, takich jak bisfenol A (BPA), które zakłócają systemy hormonalne kręgowców i bezkręgowców oraz zmieniają skład i chemię gleby, a wreszcie do utrudniania zdolności fotosyntezy. Z drugiej jednak strony, część badaczy potwierdza, że określenie dokładnego wpływu zanieczyszczenia plastikiem w glebie jest trudnym wyzwaniem, którego nie można dostrzec gołym okiem. W tej kwestii niektórzy autorzy argumentowali, że plastik może nie być tak szkodliwy dla roślin, jak dla zwierząt, ponieważ gleby są bogate w cząsteczki, a rośliny wchłaniają z gleby tylko to, czego potrzebują. Z drugiej strony, badania wykazały, że każda zmiana w składzie chemicznym gleby powoduje efekt domina dla wszystkich roślin zależnych od gleby, negatywnie wpływając na wzrost i produktywność flory, wpływając na metabolizm roślin i zwiększając prawdopodobieństwo suszy.

Rysunek  9 – Źródło: repurpose.global – Jaki jest wpływ plastiku na lasy i przyrodę?

Co więcej, w rezultacie żywność rosnąca w glebie oraz dzikie zwierzęta i ludzie spożywający tę żywność są bardziej narażeni na zanieczyszczenie mikrodrobinami plastiku. Według Greenpeace (3 produkty spożywcze zawierające mikrodrobiny plastiku), owoce takie jak jabłka i gruszki zawierają średnio odpowiednio 195 500 i 189 500 cząsteczek plastiku na gram, podczas gdy warzywa takie jak brokuły i marchew zawierają średnio ponad 100 000 fragmentów plastiku na gram. Inne badania wykazały, że jednym z najgorszych scenariuszy jest przenikanie i wchłanianie plastiku przez korzenie roślin sałaty i pszenicy, które są spożywane zarówno przez ludzi, jak i zwierzęta. Co zaskakujące, badania przeprowadzone przez Radę Konsumentów w Hongkongu wykazały obecność mikroplastiku w ponad 90% z 39 badanych marek soli pochodzących z 21 krajów.

Rysunek  10 – Źródło: plasticsoupfoundation.org – Nowe badania: Mikroplastiki znalezione w owocach i warzywach.

Badanie przeprowadzone w Niemczech (Niedoceniane zagrożenie: Zanieczyszczenie mikrodrobinami plastiku na lądzie) wykazało, że wpływ plastiku i mikrodrobin plastiku w glebach, osadach i wodzie ma szkodliwy długoterminowy wpływ na ekosystemy i ludzi. To właśnie z powodu systemów kanalizacyjnych i odprowadzania ścieków mikrodrobiny plastiku są rozprowadzane w glebie i wodzie, a w szczególności włókna plastikowe z naszej odzieży (akryl, nylon, spandex i poliester) utrzymują się w osadach, ponieważ są zrzucane za każdym razem, gdy pierzemy nasze ubrania. Aby dokładniej zbadać tę kwestię, firma odzieżowa Patagonia zleciła w 2016 r. badanie na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara, (Masy mikrowłókien odzyskane z tradycyjnego prania nowej lub starej się odzieży) którego szokującym wynikiem było to, że prana kurtka syntetyczna uwalniała do środowiska średnio 1,7 grama mikrowłókien.

Rysunek  11 – Źródło: orbmedia.org – Invisibles. The Plastic Inside Us – https://orbmedia.org/the-invisibles

W konsekwencji plastik przedostaje się do wody (w tym wody z kranu) i powoduje choroby zarówno organizmów, jak i środowiska. Na przykład dżdżownice budują swoje nory w inny sposób, jeśli w glebie obecne są mikroplastiki, co wpływa na ich dobrostan i rozmnażanie.

Mówiąc dokładniej, plastik zmienia skład gleby, prowadzi do zwiększenia parowania wody, co wysusza glebę, prowadzi do gromadzenia się toksycznych pierwiastków i wpływa na korzenie roślin, a następnie zapobiega ich wzrostowi i rozkwitowi.

Rysunek  12 – Źródło: Shahid Iqbal, Jianchu Xu, Schaefer Douglas Allen, Sehroon Khan, Sadia Nadir, Muhammad Saleem Arif, Tahira Yasmeen, “Odkrywanie konsekwencji zanieczyszczenia gleby mikro- i nanoplastikami na układ gleba-roślina: Implikacje dla obiegu azotu (N) i aktywności drobnoustrojów glebowych”, Chemosphere, Tom 260, 2020, 127578, ISSN 0045-6535, https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2020.127578.